اداره کل دامپزشکی استان چهارمحال و بختیاری

به گزارش روابط عمومی اداره کل دامپزشکی استان چهارمحال و بختیاری، این دورۀ آموزشی که در سالن جلسات سازمان تعاون روستایی استان برگزار شد، رئیس اداره بهداشت و مدیریت بیماری های آبزیان و سرپرست معاونت سلامت اداره کل دامپزشکی استان به همراه جمعی از فعالان حرفۀ تکثیر و پرورش آبزیان (قزل آلا) استان حضور داشتند.

دکتر محمد عزیززاده، رئیس گروه ماهیان سردابی دفتر بهداشت و مدیریت بیماری های آبزیان سازمان دامپزشکی کشور در ابتدا به تشریح عامل بیماری پرداخت و اظهار داشت: ویروس عامل بیماری بسیار کوچک است و در محیط آب استخرها حداقل به مدت 14 روز زنده می ماند. این بیماری جزء بیماری های اخطارکردنی (Notifiable) سازمان جهانی بهداشت دام (OIE) است.

وی بیان داشت: این بیماری ویروسی، درمان و واکسن ندارد و جزء بیماری های مشترک بین انسان و حیوان نیست اما در هنگام بروز بیماری با تحمیل تلفات زیاد، سبب آسیب جدی به صنعت آبزی پروری می شود، زیرا، زمانی که یک مزرعه پرورش یا تکثیر ماهی درگیر بیماری شود، از طریق پساب مزرعۀ خود، ویروس عامل بیماری را به محیط (آب) منتقل کرده و در صورت استفاده از آب پایین دست این واحد آلوده، سایر واحدهای زیردستی، آلوده خواهند شد.

وی گفت: ویروس عامل بیماری در بدن ماهیان می تواند سبب ایجاد سه شکل حاد، مزمن و عصبی شود که بسته به فیزیولوژی بدن ماهیان، مدیریت مزرعه، کیفیت آب، دمای آب و ... متفاوت است. در شکل حاد بیماری، ماهی مبتلا، دچار خونریزی های متعدد در اندام های زیرپوست، عضلات و .. شده و تلفات سنگینی مشاهده می شود که در ابتدای ورود ویروس این بیماری در سال های گذشته این شرایط بر اغلب مزارع تکثیر و پرورش ماهی حاکم بود.

دکتر عزیززاده افزود: نام بیماری بر اساس بروز همین خونریزی های وسیع در اندام های ماهی به نام سپتی سمی خونریزی دهندۀ ویروسی نام گذاری شده است. اما در یکی دو سال اخیر شکل عصبی بیماری در مزارع پرورش ماهی دیده می شود. در این حالت از بیماری، ماهیان بیمار به دلیل درگیری دستگاه عصبی مرکزی خود، شنای چرخشی داشته چراکه نمی توانند تعادل خود را حفظ کنند.

دکتر عزیززاده با نمایش چند فیلم از علایم بیماری گفت: در یک مزرعه پرورش ماهی ممکن است همزمان چند علامت دیده شود، به گونه ای که برخی علایم عصبی را نشان دهند و برخی علایمی مانند سیاه یا تیره  شدن بدن، بیرون زدگی چشم ها، جدا شدن ماهی بیمار از گله و شنا کردن در حاشیۀ استخرها را دارند.

وی گفت: می بایست اصول و روش تکثیر و پرورش آبزیان تغییر کند و به روز شود. به عبارت دیگر، مزارع تکثیر، تفریخ و پرورش قزل آلا، ملزم به تغییر روش های تکثیر و پرورش آبزیان هستند. مزارع تکثیر آبزیان الزاماً باید آب ورودی به استخرها و پساب خروجی مزرعه را توسط اشعه ماوراء بنفش (UV) یا ازون ضدعفونی کنند. علاوه بر این تمام مزارع تکثیر و پرورش باید آب مورد نیاز را از طریق حفر چاهک تأمین کنند هرچند هزینه های مزرعه داران افزایش پیدا می کند.

دکتر عزیززاده ادامه داد: اگر اشعۀ ماوراء بنفش برای ضدعفونی آب ورودی و خروجی مزرعه به کار برده می شود باید دقت داشت که ذرات معلق بسیار ریز در آب –که شاید به چشم نیایند- می توانند مانند یک مانع، عمل کرده و جلوی نفوذ اشعه ماوراء بنفش به تمام لایه های آب را بگیرند. در این صورت علیرغم هزینه ها، آب ضد عفونی نشده و بیماری همچنان به گسترش خود ادامه خواهد داد.

در پایان این دوره، دکتر عزیززاده به پرسش های مطرح شده، پاسخ داد.