اداره کل دامپزشکی استان چهارمحال و بختیاری

رئیس شبکه دامپزشکی شهرستان کیار اظهار داشت: یکی از مهم‌ترین راه‌های انتقال عامل بیماری بروسلوز (تب مالت) از دام به انسان، مصرف فرآورده‌های خام دامی به صورت خام، نیم‌پخته و غیر پاستوریزه است. البته تنها راه انتقال این بیماری محسوب نمی‌شوند، اما این روش انتقال دارای اهمیت ویژه‌ای است.

مجید علائی گفت: باکتری (میکروب) عامل بیماری بروسلوز (تب مالت) در بافت‌های دستگاه تناسلی، غدد پستانی، مغز استخوان و دیگر اعضای بدن مثل کبد (جگر) دام آلوده یا بیمار تجمع پیدا می‌کند و از طریق مصرف یا تماس با ترشحات این اندام‌ها می‌تواند به میزبان بعدی خود ( مثل انسان) منتقل شود.

وی افزود: مصرف شیر خام و غیر پاستوریزه یا محصولات به دست آمده از این نوع شیر، یکی از منابع مهم باکتری بروسلا برای مصرف‌کنندگان است. از طرفی مصرف جگر خام یا نیم پخته و تماس با ترشحات دستگاه تناسلی دام ماده به خصوص در هنگام انجام عملیات مامایی (کمک به زایمان و ...) می‌تواند به انسان منتقل شود.

وی به نقش دام نر در گسترش بیماری اشاره کرد و گفت: دام نر مبتلا به بیماری یا آلوده به عامل آن می‌تواند از طریق جفتگیری عامل بیماری را با دیگر دام‌ها ماده در گله منتقل کند و سبب گسترش بیماری شده و احتمال انتقال به انسان را افزایش دهد. بنابراین دامداران هنگام خرید دام و افزودن آن به گلۀ خود، باید از سلامت دام به ویژه از لحاظ این بیماری، اطمینان یابند.

علائی به نام بیماری اشاره کرد و گفت: علت این که بیماری را در انسان تب مالت نام گذاری کرده‌اند به این دلیل است که این بیماری با تب همراه بوده و برای نخستین بار در جزیره‌ای به نام مالت در دریای مدیترانه شناسایی و گزارش شد. اما در دام به نام بروسلوز شناخته می‌شود چراکه نام کاشف میکروب (باکتری) عامل بیماری دکتر دیوید بروس نام داشت.

علائی با اشاره به این که عامل بیماری تب خونریزی دهندۀ کریمه-کنگو (CCHF) ویروس است ادامه داد: این ویروس در بدن دام آلوده معمولاً علامت بالینی مشخصی ایجاد نمی‌کند و به عبارتی برای حیوانات بیماری‌زا نیست و در برخی موارد با تب گذرا و کوتاه همراه است که برای صاحب دام قابل تشخیص نیست.

وی گفت: یکی از مهم‌ترین راه های انتقال عامل بیماری به انسان گزش کنه‌ها آلوده به ویروس است. کنه‌ها با گزش دام آلوده، به ویروس آلوده می‌شوند و متأسفانه همین یک بار آلودگی را تا آخر عمر خود به همراه دارند. از طرفی کنه‌ها ماده آلوده به ویروس با تخم‌گذاری، ویروس را به تخم خود منتقل کرده، بنابراین، نسل بعدی کنه‌ها هم آلوده به ویروس خواهند بود.

علائی بیان داشت: راه دیگر انتقال ویروس عامل CCHF به انسان، تماس محافظت نشده با خون و لاشۀ دام تازه ذبح شده است. بنابراین کشتار دام باید در کشتارگاه انجام شود چراکه هنگام ذبح، سلاخان به صورت محافظت شده عمل می‌کنند (استفاده ار دستکش، چکمه، عینک و ...) و از طرفی پیش‌سرد گذاری لاشه و آلایش‌های خوراکی دام انجام می‌شود.

وی ادامه داد: لاشۀ تازه باید به مدت حدود 24 ساعت در دمای صفر تا چهار درجه باقی بماند و در طی این مدت، فعل و انفعالات شیمیایی صورت گرفته در سلول‌ها سبب می‌شود تا گوشت حالت اسیدی پیدا کرده و علاوه بر تردتر شدن، عوامل بیماری‌زای احتمالی موجود در گوشت (همانند عامل CCHF) از بین برود و این امکان تنها در کشتارگاه‌های مجاز وجود دارد.

علائی ادامه داد: قرار گرفتن لاشه و آلایش‌های خوراکی دام در پیش سرد، سالم‌سازی آنها را برای مصرف‌کننده به همراه دارد و از انتقال بسیاری از عوامل بیماری‌زای احتمالی از این طریق، جلوگیری به عمل می‌آورد و سلامت و امنیت غذایی را تضمین می‌کند.